Een ontwerpend onderzoek in een Leids buurtje van woningcorporatie Ons Doel.
Zou het niet mooi zijn als we iets kunnen ontwerpen wat buren de mogelijkheid geeft hun eigen omgangsrituelen te maken? Één of meerdere hulpmiddelen die helpen het burencontact weer soepel te laten verlopen.
Met deze vraag zijn we aan de slag gegaan in ons ontwerpend onderzoek “Wat voor Buur ben jij?” Deze vraag deelden we met onze partner Woningcorporatie Ons Doel. Hun buurtje tussen de Kanaalweg, Franchimontlaan, Beijerincklaan en Lorentzkade was ons werkgebied.
Bij Ontwerpend Onderzoek wordt gebruik gemaakt van de methoden uit de ontwerpwereld. Creatieve manieren van bevragen waarbij de gebruiker centraal staat. Bewoners waren hiervoor onze belangrijkste partners. Zij konden ons het beste vertellen hoe ze graag een fijne buur zouden kunnen zijn. Omdat we in deze buurt ook te maken hebben met bewoners die wat hulp nodig hebben, hebben we partners betrokken die op verschillende manieren zorg verlenen aan bewoners. Zij zouden ons goed kunnen vertellen hoe we deze bewoners kunnen benaderen. GGZ Rivierduinen, Lumen, De Binnenvest, en de Haardstee sloten bij ons aan. Hoe dit onderzoek is verlopen en welke hulpmiddelen we hebben ontworpen leest u in dit verslag.
De eerste vraag die we wilden weten is ‘Wat is er allemaal aan de hand?’ wat betreft ons onderwerp. Daarom richtten we ons op acties die zouden helpen om op zoveel mogelijk manieren zoveel mogelijk verschillende ervaringen te verzamelen. Daarvoor gingen we op zoek naar een manier om het makkelijk, maar vooral leuk te maken voor bewoners om over het onderwerp na te denken, hen te inspireren en die gedachten met ons te delen.
Hierdoor ontstond het idee om een weekpakketje te maken, waarin we bewoners elke dag een invullijst, een vraag en een kleine creatieve opdracht lieten invullen. Een concept van het weekpakket legden we voor aan de monitorgroep: de groep waarin alle partners aanwezig waren om hun feedback te geven. Zo konden we het pakket bijschaven, door de teksten in te korten en korte uitlegfilmpjes te maken voor elke dag.Toen konden we naar de bewoners toe. Ons Doel stuurde eerst een brief om bewoners te vragen mee te doen.
Vervolgens belden we bij zo veel mogelijk bewoners aan om te vragen of ze mee wilden doen. We kenden ook een paar bewoners uit eerdere projecten in deze buurt. Die vroegen we ook mee te doen. Na 10 dagen (zodat bewoners ook een dagje konden overslaan) haalden we de pakketjes weer op en hebben we alle informatie per daglijst, vraag en opdracht gerubriceerd. Al die informatie hebben we door turven, tellen en bespreken op een rijtje gezet. Daar konden we al flink wat conclusies uit trekken. Over een aantal thema’s die bij de mensen aan bod kwamen wilden we meer weten. Daarom organiseerden we een bewoners-ontmoeting.
In deze bewonersontmoeting legden we vragen rond deze thema’s voor. Daarbij vonden we het belangrijk dat het vooral leuk was om in gesprek te gaan met elkaar. Niet stil zitten aan een vergadertafel, maar rondlopen en langs tafels met ludieke manieren van bevragen. Met de informatie uit de weekpakketjes en de bewonersavond kwamen we op de volgende conclusies en ideeën:
1: Veel bewoners noemden dezelfde goede eigenschappen van de wijk: Het groen en de rust. Zelfs als ze niet specifiek hadden gekozen voor een groene, rustige wijk, droeg het toch bij aan het woongenot. Daarom willen we daar graag de nadruk op leggen. Bijvoorbeeld door kleine acties in de buurt vanuit de woningcorporatie te laten aansluiten bij deze positieve buurteigenschappen. Of door een soundscape met geluiden te maken van rust en groen, en die te plaatsen op woningnet, als er een woning in de buurt vrijkomt. Ook voor andere wijken zou het een idee zijn om met de buurt de typische positieve kenmerken te verzamelen en daar acties rond te organiseren. Zo kun je ook trots zijn op je buurt.
2: Hulp vragen in de buurt is niet altijd makkelijk. Misschien val je een buur lastig, of vraag je nèt iets wat niet bij je buur past. Daar hebben we een oplossing voor bedacht. We ontwikkelen een kaart die in het portiek wordt verspreid als er een nieuwe buur in het portiek komt wonen. Op die kaart kun je aangeven wie je bent en voor wat voor hulp je nieuwe buur bij je terecht zou kunnen. Zo laat je als buur weten dat je hulp mag vragen en wat je als buur wilt aanbieden. Ze kunnen de kaart in de bus doen, maar we vragen ook om de kaart ‘live’ aan te bieden. Zo heb je een goede reden om elkaar te ontmoeten. Dat helpt bij de thema’s positief burencontact, hulp vragen en aanspreken op overlast.
3: Gesprekjes voeren zijn belangrijk. Maar waar ga je het over hebben? Daar hebben we kleine acties op bedacht. Zo zouden we graag ‘praatplaatjes’ willen plaatsen in de buurt. Plaatjes met een korte vraag, of een grappige stelling. Deze plakken we op de gezamenlijke plekken, als naast de brievenbussen, of in de lift. Zo helpt het je een praatje te beginnen.
Een andere actie is, om voor een korte periode in de wijk, een ‘superbuur’ te laten rondlopen. Die begint met iedereen een praatje, en geeft zo het goede voorbeeld.
4: Een ander idee is gericht op het beter begrijpen van buren die echt anders zijn dan jij, omdat ze bijvoorbeeld psychische problemen hebben of gevlucht zijn, of omdat ze van een andere generatie zijn. We zouden daarvoor een podcast serie willen maken waarbij verschillende soorten buren voorkomen. Daarbij kunnen ook onze zorgpartners ons goed helpen.
5: We hebben gezien dat het best lastig is voor een groep bewoners om de verantwoordelijkheid te nemen voor een buurtontmoeting. Ze vinden het best veel werk en zijn teleurgesteld als niet alle buren die ze uitnodigen komen. Toch kan een ontmoeting helpen bij burencontact. Daarom stellen we voor om de planning waarin acties staan die de corporatie toch doet: Grote schoonmaak – onderhoud van tuinen en portieken, controle verwarmingen – aan te grijpen voor een gezamenlijke actie met buren. Ze kunnen mee helpen en beslissen over groen, ze kunnen een steentje bijdragen met een grote schoonmaak, en zo’n gezamenlijke actie kan worden afgesloten met een gezamenlijke kop koffie. Zo leer je weer wat bewoners kennen.
6: Er zijn 3 belangrijke overlastveroorzakers: Herrie laat op de avond en in de nacht, overlast waarbij je het gevoel hebt dat het nooit stopt, en overlast waar je over hebt willen praten, maar er werd niet naar je geluisterd. Deze top 3 zouden we graag uitgebreid willen communiceren. In het blad van Ons Doel, maar wellicht ook op andere plekken en manieren. Zo wordt er herinnerd aan hoe je met elkaar rekening kunt houden.
Deze oplossingen zijn binnen dit project uitgewerkt
Deze Buurkaarten zijn verspreid in de buurt. We vragen de buren die de kaart ontvangen nog om feedback. De eerste reacties zijn in ieder geval enthousiast!
De plakpraatjes plakten we “stiekem’ al op in de buurt. Sommige bewoners zagen het meteen. De eerste gesprekjes konden gelijk beginnen!