Europese subsidie voor Peen en Ui
Voorjaar 2019 heeft Peen en Ui een Europese subsidie toegekend gekregen om een haalbaarheidsonderzoek uit te voeren voor het project Netwerk Onderzoekende Bewoners.* Met dit Netwerk Onderzoekende Bewoners wil Peen en Ui samen met bewoners allerlei data verzamelen over wat zij belangrijk vinden in de stad Leiden, en manieren ontwikkelen om die data te communiceren met de bewoners van de stad.
* Het gaat om een EU-subsidie in het programma Designscapes, onderdeel van Horizon 2020. Zie www.designscapes.eu.
Waarom wil Peen en Ui een Netwerk Onderzoekende Bewoners?
Allerlei partijen verzamelen gegevens over de stad. Die gegevens (data sets) worden gebruikt om de stad en haar bewoners te begrijpen, en zijn vaak een aanleiding voor bepaalde ingrepen of handelingen. Maar data kunnen verraderlijk zijn. Data sets kunnen een vertekend beeld geven, en individuele ervaringen terzijde schuiven. Ze kunnen op subtiele manieren bevooroordeeld zijn en communicatie met data kan een verkeerd beeld scheppen.
Bovendien zijn de verzamelde gegevens lang niet altijd goed toegankelijk voor bewoners, en is niet altijd duidelijk van welke herkomst de data zijn. De manier waarop je gegevens verzamelt en verwerkt, en de vragen die je daarbij stelt, zijn van grote invloed op de manier waarop de stad wordt gemaakt. Met het Netwerk Onderzoekende Bewoners wil Peen en Ui inzichtelijk maken welke data er al worden verzameld, en die data zo breed en toegankelijk mogelijk delen. Vooral wil Peen en Ui met dit project bewoners betrekken bij de opgaven:
Welke gegevens verzamel je, en hoe doe je dat? Op welke vragen kunnen die gegevens een antwoord geven? En hoe communiceer je je bevindingen eerlijk en begrijpelijk?
Aan wat voor data moet ik denken? En hoe gaat Peen en Ui die verzamelen?
‘Data’ klinkt alsof Peen en Ui vooral op zoek is naar keiharde cijfers. Voor een deel zijn we dat ook – en er zijn verschillende partijen die cijfers bijhouden, zoals de gemeente en het CBS. Er zijn ook instanties die niet aan een overheid zijn gebonden, die cijfers bijhouden. Waarneming.nl heeft bijvoorbeeld een grote verzameling gegevens over natuur, verzameld door een informeel netwerk van natuurliefhebbers. Peen en Ui wil bewoners ook de gelegenheid geven zelf cijfers te gaan verzamelen, samen met partners in de stad. Deels met speciale ‘citizen science tools’ die automatisch gegevens kunnen verzamelen over dingen zoals omgevingstemperatuur of luchtverontreiniging.
Maar ook op andere manieren – soms kun je ook gewoon tellen of meten. Een aantal keer zwerfafval verzamelen en wegen in een park geeft je geen keiharde data over afval, maar kan wel een beeld schetsen over de omvang van een probleem. Maar Peen en Ui bedoelt ‘data’ ook ruimer. We vinden het belangrijk om ook individuele ervaringen van bewoners ruimte te geven, al dan niet gekoppeld met data die die ervaring ondersteunen of juist nuanceren. Ook historische kaarten of gegevens kunnen je meer begrip geven van je leefomgeving. Of fotodocumentatie van een wijk of haar bewoners. Zo zijn er meer verzamelingen die een vollediger beeld kunnen geven van de stad.
Wandel de Wijk
Een voorbeeld hiervan is het project Wandel de Wijk van Peen en Ui. In dit project hebben we een manier gevonden om het beeld van bewoners van hun wijk op een andere manier vorm te geven. Wat gaat er met die data gebeuren? We vinden het belangrijk dat al de data die we verzamelen met het Netwerk Onderzoekende Bewoners hun weg vinden naar een zo groot mogelijke groep bewoners van de stad. Samen met bewoners gaat Peen en Ui kijken hoe al de verzamelde gegevens het beste vertaald kunnen worden. Voor de hand liggende vertalingen zijn kaarten en grafieken – maar ook dingen zoals audiotours en fotoseries zouden uit het project kunnen voortrollen. En wellicht bundelt Peen en Ui alles op den duur in ‘de Grote Bewonersatlas’ van Leiden. Het is de bedoeling om al in een vroeg stadium de resultaten van het Netwerk Onderzoekende Bewoners te delen.
Fasering van het project Netwerk Onderzoekende Bewoners
Peen en Ui bevindt zich nu in de eerste fase van het project: het haalbaarheidsonderzoek. In die ONDERZOEKENDE BEWONERSfase gaan we vooral in gesprek met mogelijke partners die bij het project betrokken willen zijn. Op theoretisch niveau bijvoorbeeld, of juist op een meer praktisch niveau. Deze eerste fase duurt tot eind mei 2019. Daarna gaat het project echt lopen. Peen en Ui kan opnieuw een Europese subsidie ontvangen voor het vervolg; in dat geval hebben we een paar maanden tijd om een ‘prototype’ te ontwikkelen. Voor Peen en Ui zou dat betekenen dat er samen met bewoners aan nieuwe methoden wordt gewerkt om samen data te verzamelen voor de door bewoners bepaalde vraagstukken. Waarna de eerste resultaten van die samenwerking worden gepresenteerd.
Naast de Europese subsidie hoopt Peen en Ui partijen te vinden die financieel willen bijdragen aan het opzetten van dit Netwerk Onderzoekende Bewoners. Daarna gaan we op zoek naar een manier om al het geproduceerde materiaal te bundelen en te delen. De Europese subsidie biedt nog ruimte voor een derde fase: het uitwerken van de schaalbaarheid van onze methodiek.