Peen en Ui werkt al geruime tijd aan buurt- en stadprojecten in Leiden. We ontmoeten veel andere bewoners met goede plannen voor de stad. Soms is het verwezenlijken van een goed plan moeilijk.
Peen en Ui heeft op basis van haar eigen ervaringen en die van anderen een methode ontwikkeld die hierbij kan helpen: de methode Samen aan de Stad.
Met Samen aan de Stad helpen we je jouw idee te delen met zoveel mogelijk andere bewoners en de relevante professionals uit je buurt. Dankzij Fonds 1818, de gemeente Leiden, Druckerfonds en WOZfonds kun je gratis mee doen met het Samen aan de Stadtraject.
Inmiddels hebben we een verschillende werksessies georganiseerd met een groep bewoners. Met onze en vooral met elkaars hulp werken zij aan verschillende projecten. Bijvoorbeeld een moestuin en ander groen in het Nico van der Horstpark, een onderzoek naar de bewoners van Leiden Zuid-West, en een aanpak van de hondenpoep in de Zeeheldenbuurt i.c.m. verschillende ommetjes door de buurt.
Bij het Burgeratelier van Peen en Ui zijn inmiddels zestien bewoners betrokken.
De eerste twee werkateliers draaiden vooral om de vragen ‘wie ben je’ en ‘wat wil je leren’. Vanaf het derde atelier werken we met de toolbox die Jennefer vanuit haar opleiding Cross-over Creativity aan de HKU heeft ontwikkeld voor bewoners met een ambitie voor hun buurt. Deze toolbox is ondere andere geijkt op het onderzoek dat we voor het Burgeratelier-project onder bewonersinitiatiefnemers hebben gedaan, aangevuld met gesprekken die Jennefer voerde met medewerkers van gemeente en wijkorganisaties waar bewonersinitiatiefnemers mee te maken hebben.
De toolbox bestaat uit voorbeelden en opdrachten die de bewoners die Peen en Ui begeleidt, kunnen helpen met het organiseren van hun project, vooral door zoveel mogelijk mensen bij hun project te betrekken. Ook is deze toolbox de onderlegger voor onze werkateliers met bewoners.
Het 3-jarige project Burgeratelier is door Peen en Ui in het leven geroepen om Leidse inwoners te ondersteunen bij het realiseren van een goed buurtidee. Daar hopen partners Gemeente Leiden, Fonds 1818, het WOZ fonds en Druckerfonds van te kunnen leren en er samen met de bewoners voor te zorgen dat er meer burgerinitiatieven een kans krijgen.
Danny, Jennefer en Robbert van het Peen en Ui Team hebben de afgelopen maanden met verschillende buurtinitiatiefnemers gesproken en alle ervaringen geïnventariseerd. Nu werkt Peen en Ui samen met bewoners in zogenaamde werkateliers aan een platform waarin initiatiefnemers elkaar kunnen helpen.
Foto van een bijeenkomst van Burgeratelier door Peen en Ui
Peen en Ui heeft vele gesprekken gevoerd in verschillende wijken van Leiden. Zo is er tijdens Burgeratelieravonden gesproken met actieve buurtbewoners in o.a. de Schanstuin in Cronestein, de Smeltkroes in de Stevenshof, Tommy in het Jacques Urlusplantsoen (JUP), de Zeeheldenbuurt, de mensen achter het Morslint en het Singelpark en onlangs de groep Ouderencontact in de Professorenwijk.
Heel belangrijk om te horen tijdens deze ontmoetingen was waar men precies en met name tegenaan loopt bij het aanvragen van gelden bij instellingen.
Momenteel is Peen en Ui bezig met het verzamelen van alle uitkomsten, op memo’s, en trekken we de eerste conclusies…en dat is nog niet makkelijk!
Achtergrond van het Burgeratelier door Peen en Ui
Het Burgeratelier is een kennisplatform van Peen en Ui voor kunst in de wijken voor en door burgers van Leiden
Op dit moment wordt verwacht dat de Leidse bewoner het initiatief neemt voor het verbeteren van de leefomgeving. Was in de voorgaande jaren Wijken voor Kunst samen met de maker vaak de initiatiefnemer, nu wordt gestreefd naar de bewoner als opdrachtgever van kunstprojecten.
Dat is voor veel burgers een nieuwe rol. Dat vergt een nieuwe houding en andere capaciteiten. Niet alleen van de burgers, maar ook van makers, beleidsmakers en fondsen.
Met dit plan voor een Burgeratelier willen we in 3 jaar de burgers van Leiden de gelegenheid geven om duidelijk te maken hoe zij het beste benaderd kunnen worden. Er wordt met hen gezocht naar hoe we de burgers zo kunnen faciliteren dat hun wensen op het gebied van kunst in de wijk vooraan staan:
Het stimuleren van de ontwikkeling van kunstprojecten vanuit de behoefte van bewoners
Om de focus van aanbodgericht werken naar vraaggericht werken te verplaatsen is het volgende nodig: 1. Expertise vergroten bij de verschillende partijen:
o Bewoners: Hoe vraag je een project aan? Hoe werkt het opdrachtgeverschap?
o Wijk- en woonpartners, waaronder de gemeente ( wijkregisseurs): Waar zet je makers in bij bewonersactivering? Hoe formuleer je een opdracht? Welk kader bied je makers en bewoners aan?
o Makers: Hoe werk je vraaggericht? Welke rol neem je in? Welke afspraken maak je?
2. Samen ontwikkelen van nieuwe manieren om het realiseren van kunstprojecten in de wijk makkelijker te maken voor bewoners.
De wijkbewoners die al bekend zijn bij Peen en Ui komen uit de Mors, Zuidhoven, Jacques Urlusplantsoen, Stevenshof, Cronestein, Leiden Noord, de Merenwijk en de Zeeheldenbuurt. Andere bewoners worden via het netwerk van Peen en Ui bereikt.
Plan voor het Burgeratelier uitgelegd in fases
Fase 1: De inventarisatie:
- burgers ontmoeten elkaar en wisselen kennis en vragen uit over Kunst in de Wijk
- Burgers leren van elkaar en van de door hen gekozen experts en partnersPeen en Ui begint met het benaderen en bevragen van de burgers van Leiden. Zij nodigt bewonersgroepen uit die bij hen in zicht zijn om met hen in gesprek te gaan over hun ervaringen met kunst in de wijk. Hoe gaat dat bij jullie? Wat kan beter? Waar hebben jullie behoefte aan? Zo leren de verschillende bewonersgroepen elkaar kennen en kunnen zij van elkaar leren. Zij worden zich bewust van hun positie die steeds belangrijker wordt en kunnen fungeren als ambassadeur.Deze bijeenkomsten* worden zoveel mogelijk wijkoverstijgend georganiseerd. Aan de ontmoetingen wordt ook veel aandacht besteed. We willen echt laten merken dat we hen serieus nemen, dat we hen nodig hebben, omdat we van hen moeten leren.
Dat doen we door te zorgen dat ze bijvoorbeeld gezamenlijk kunnen eten, veel aandacht te besteden aan hoe we met elkaar in gesprek gaan, de ontmoetingen met duidelijke nieuwe afspraken af te sluiten, deze afspraken duidelijk na te komen en de burgers bij de volgende stappen te betrekken.De eerste ontmoetingen zullen vooral in het teken staan van het leren kennen en inventariseren van de verschillende vragen en wensen.
Naar aanleiding van de conclusies van de eerste bewonersontmoetingen zullen we pogen de verschillende uitkomsten te thematiseren. We geven de bewoners de gelegenheid om meer kennis te vergaren. Door bijvoorbeeld met geïnteresseerden voorbeeldprojecten elders te bezoeken, door experts uit te nodigen voor een college of door bijvoorbeeld bij elkaar op bezoek te gaan. Peen en Ui gebruikt haar netwerk van makers, partners en anderen om de bewoners te linken aan de experts en partners die zij zoeken.(*Belangrijk bij deze bijeenkomst is dat het niet enkel gericht wordt op de “officiële” bewonersgroepen als bewonerscommissies of wijkverenigingen.
Tijdens deze bijeenkomsten willen we voorkomen dat er teveel professionals aanwezig zijn. In het verleden hebben we ervaren dat het voor kan komen dat de bewoner ineens toch in de minderheid is bij de bijeenkomst door het enthousiasme van de wijkprofessionals.)
info@peenenui.nl / Jennefer Verbeek: 0612231343 /Danny Molenaar: 0650686104
Fase 2: Vertellen, vragen en leren kennen
• Burgers brengen hun wensen en ervaringen over op hun medeburgers en hun partners.
Burgers ontwikkelen samen met Peen en Ui een programma waarbij ze vertellen wat ze nodig hebben van haar partners voor kunst in de wijk. Samen met bewoners zoeken we naar een geschikte vorm. Dit zou bijvoorbeeld een conferentie kunnen zijn. Uiteraard hoeven de burgers niet alles zelf te vertellen. Zij mogen ook experts uitnodigen die hun verhaal voor hen vertellen. Of die voorbeelden kunnen laten zien. Uiteraard mogen zij ook partners, beleidsmakers en makers uitnodigen om met hen in gesprek te gaan.
Fase 3: in praktijk brengen
• Burgers werken samen met partners de aanbevelingen en leerervaringen uit en zorgen dat die gedeeld kunnen worden met anderen.
Na een flinke periode van leren is het tijd om het geleerde in praktijk te brengen. Aanbevelingen en plannen worden uitgewerkt en door de belanghebbenden geïmplementeerd. Peen en Ui zal bijhouden of dat gebeurt en hoe dat gebeurt. Er wordt samen nagedacht over een vorm voor het bewaren en terugvinden van de informatie, zodat in de komende tijd het voor beleidsmakers en financiers makkelijker is om bewoners te bereiken en zodat het in de komende tijd ook makkelijker is voor bewoners om kunst in hun wijk in te zetten.
Netwerk inzet ( in fase 1,2 en 3) :
Inzetten en klaarstomen van een relevant netwerk van betrokkenen voor kunst in wijken:
Om te zorgen dat de bewoners zo snel mogelijk aan de slag kunnen met vragen voor de andere spelers bij kunst in wijken is het van belang dat Peen en Ui ook de gelegenheid krijgt om die spelers te inventariseren en duidelijk te maken wat er van ze verwacht wordt. Daarom wil Peen en Ui ook met die partijen in gesprek. Hoe we dat willen doen staat hieronder per groep beschreven:
Makers:
Peen en Ui gaat langs bij de Leidse makers die ervaring hebben of heel graag aan de slag willen in de wijk. Ook daar haalt zij de vraag op, met de nadruk op Vraaggericht werken. De makers worden per persoon/ organisatie benaderd. We kiezen niet voor een gezamenlijke ontmoeting, maar voor een kort gesprek of e-mailcontact. We kiezen hiervoor omdat deze groep veel wordt gevraagd mee te denken en mee te brainstormen. Dat levert ze veel werk op, in de vorm van uren die ze nergens in rekening kunnen brengen.
Gemeente en woon- en wijkinstellingen:
Hiermee worden met name de wijkregisseurs en andere gemeentefuncties in de wijk, de woningbouwstichtingen en de welzijnsinstellingen bedoeld. Maar ook andere grotere organisaties die in de wijk werkzaam zijn vallen hieronder.
Samen met de Cultuurmakelaar probeert Peen en Ui hen te betrekken bij een bijeenkomst waarbij kunst in wijken centraal staat. Wellicht door aan te sluiten bij sector-overleggen of door een speciale ontmoeting te organiseren. Als dit niet lukt zal Peen en Ui de vraag persoonlijk bij de belanghebbenden gaan stellen.
De vragen die centraal staan zijn: Waar zet je makers in bij bewonersactivering? Hoe formuleer je een opdracht? Welk kader bied je makers en bewoners aan? Eventueel kunnen fondsen hierbij aangesloten worden.
Anderen:
Een speciale plek binnen dit proces ziet Peen en Ui voor partijen als het Stadslab, het RAP en Singelpark Leiden. Dit zijn initiatieven van bewoners/ ondernemers van Leiden die zeer succesvol zijn. De bewoners bij deze initiatieven zijn niet alleen betrokken om hun leefomgeving aantrekkelijk te houden, maar ook omdat zij door deel uit te maken van deze netwerken tevens voor hun werk expertise en netwerk opbouwen. Bovendien hebben we hier te maken met de hoger opgeleide bewoner.
Deze groepen hebben aangegeven een rol in de wijken te willen spelen.
Zij zouden andere bewonersgroepen kunnen bijstaan met het ontwikkelen van plannen en hun ervaringen kunnen delen.
Hoe zouden ze dit aan kunnen pakken met respect voor de identiteit en wensen van de verschillende andere bewonersgroepen? Daar gaat Peen en Ui met hen over in gesprek. De uitkomsten vinden we terug in fase 3. Al kunnen zij als burgers ook al eerder instromen bij de burgerontmoetingen als zij dat willen.
info@peenenui.nl / Jennefer Verbeek: 0612231343 /Danny Molenaar: 0650686104